- Home
- /
- Zilver bestek
- /
- Bestekcassettes
Bestekcassettes
Door Saskia•geschreven op 24 maart 2021• Geen reacties
Inhoudsopgave
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2021/03/BOVENSTE-FOTOo-scaled-e1616258131699.jpg.jpeg)
Van praktisch tot schitterend
Toen in de loop van de 18 eeuw het gebruik van identieke couverts, (lees ook: Couverts: de geschiedenis van lepel, vork - en mes) gewoon werd, kwam er ook de behoefte om dit zilverwerk goed op te bergen. Dit “goed opbergen” had een tweeledig doel. Ten eerste had de gegoede burgerij de gewoonte om ’s zomers op het buitenhuis op het platteland te verblijven, en ’s winters in hun huis in de stad. Dit had tot gevolg dat een groot deel van het huishouden moest worden ingepakt en meegenomen. Uit die tijd zijn er dan ook etuis en foudralen bekend voor allerhande huisraad zoals borden, kannen en bestek. Deze uiterst functionele foudralen zijn vaak gemaakt van hout en leer, en werden voorzien van eigendomskenmerken zoals initialen en soms een heraldisch symbool. Een tweede reden om zilverwerk mooi op te bergen, is om er mee te pronken. Zo werden er pronkfoudralen gemaakt van prachtige houtsoorten. Deze dozen – hoog van achter, laag van voor, met vakverdeling en omhoog scharnierend deksel, waar de couverts rechtop instonden – stonden te pronken op het buffet. De couverts van de gasten kwamen uit deze houder. Tijdens het diner was het voor alle gasten duidelijk dat de gastvrouw een complete zilveren bestekcassette bezat.:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2021/03/FOUDRAAL-LINKS-600x763.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2021/03/FOUDRAAL-RECHTS-600x697.jpg.jpeg)
Van de dinertafel naar de theetafel
In deze foudralen zaten alleen couverts. Er lag dan ook nog niet veel ander bestek op tafel: het dienbestek beperkte zich tot een visschep, een brijlepel en een soeplepel. Maar er was weldegelijk ander tafelzilver in een huishouden aanwezig : denk hierbij bijvoorbeeld aan een theeservies, maar ook aan kleinere zilveren stukken als zoals theelepels, (lees ook: Theelepeltjes en meer), een theezeef, lees ook: ( Theezeefjes, onmisbaar voor een lekkere kop thee) en theeduim, lees ook: ( Zilveren schepjes voor losse suiker en thee)en wellicht ook een klontentang, ofwel suikertang. En het zijn precies deze kleine stukken die samen in prachtige doosjes werden verkocht.:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2021/03/THEE-LINKS-e1616421893797.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2021/03/THEE-RECHTS-e1616421951656.jpg.jpeg)
Van theegarnituur naar bestekcassette
Deze theegarnituren waren de voorlopers van de grotere bestekcassettes. In de 2e helft van de 19e eeuw worden er steeds grotere aantallen zilveren bestekken geproduceerd door de moderniseerde zilverindustrie. De kleine zilversmid maakte geleidelijk plaats voor de grote zilverfabrieken zoals de “Van Kempen” in Voorschoten. Deze fabrieken leverden couverts – dus lepels en vorken – in bulk. De klant kon kiezen tussen een 6-persoons, 9-persoons, 12-persoons of zelfs 24-persoons set van bij elkaar horende tafel- en dessertcouverts. En deze couverts werden geleverd in platte kisten of etuis. Deze etuis bleken uiterst functioneel : ieder stuk heeft een eigen, voorgevormde plek. De couverts zijn overzichtelijk opgeborgen zodat missende delen snel worden opgemerkt. Ook worden de zilveren delen zo beschermd tegen krassen of andere schade.Bloeiende tafelcultuur
Eind 19e en begin 20e eeuw is er een bloeiende tafelcultuur in Nederland. Deze tafelcultuur leidt ertoe dat er nieuw dienbestek wordt ontworpen, met functionele vormen. Bijna ieder gerecht krijgt zo een eigen dienattribuut. Deze nieuwe dienbestekken gaan heel ver. We kennen allemaal de aardappellepel, de juslepel (toen nog “sauslepel” genoemd) en de groentelepel. Maar daar kwamen in rap tempo vele scheppen bij. We kunnen ons nog wat voorstellen bij een slacouvert, een vleesvork (toen “dienvork”) en een compoteschep. Maar wat te denken van een spiegeleischep, een puddingschep, een aardbeilepel, een bonbonlepel, een sardinevorkje of een set oestervorkjes? Hier bood de bestekcassette uitkomst : in plaats van allemaal losse etuis konden alle stukken in een grote bestekcassette worden opgeborgen. De diverse delen konden worden verworven als verlovings- of huwelijksgeschenken. Het was dus niet nodig in één keer een hele volle – en dus kostbare - cassette aan te schaffen. Er waren los leverbare aanvulsets. Met de komst van de zilverfabrieken was dit nabestellen geen probleem : de modellen lagen vast zodat de later gekregen of aangeschafte onderdelen dezelfde kwaliteit hadden en van hetzelfde model waren. Al het zilveren bestek op tafel was dus bijpassend.:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2021/03/CASSETTE-GROOT-1200x793.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2021/03/PRIJSCOURANT-scaled-e1616422226556.jpg.jpeg)
Eetkamer…?
We weten dus ondertussen dat een bestekcassette een houder is van bestekdelen, in de vorm van een beklede kist of doos, eventueel met diverse laden. We weten dat er een complete set zilveren tafelgerei in ligt, elk stuk in zijn eigen vakje. Maar de overtreffende trap wat betreft bestekcassettes zijn toch wel de “bestekcassette-als-eetkamermeubel”. Niet geheel onterecht een uitstervend voorwerp in de Nederlandse huishoudens. Toch is de aanleiding van dit meubel geweldig : de bloeiende eetcultuur, de enorme variatie aan bestekken en scheppen. Een geweldig startpunt voor een verzameling zilveren eetgerei waarover je – ook aan je keukentafel - niet uitgepraat raakt.:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2021/03/BESTEKMEUBEL-scaled-e1616422334602.jpg.jpeg)