- Home
- /
- Over zilver
- /
- Kluwenhouders: van praktisch tot pronk
Kluwenhouders: van praktisch tot pronk
Door Een verzamelaar•geschreven op 23 juli 2019• Geen reacties
Inhoudsopgave
- 1. Reclame doosjes – eenvoudig maar praktisch
- 2. Meer fusies in garenland
- 3. Laatste fusie met een bekende naam - DMC
- 4. De ultieme luxe – kluwenbakjes van ivoor en parelmoer
- 5. Zilveren kluwenbakjes met mooie keuren
- 6. Grote verschillen door Amsterdamse zilversmeden
- 7. Kluwenbakjes uit bijvoorbeeld Utrecht en Friesland
- 8. Veel variatie – in materiaal en versiering
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040745-1200x800.jpg.jpeg)
Reclame doosjes – eenvoudig maar praktisch
Reclame is van alle tijden; op deze garenhouders is dat goed te zien. De oudste is waarschijnlijk een kartonnen doosje met ingeperste letters L V. Dat staat voor Louis Viarmé die rond 1840 in Parijs een fabriek bezat voor de fabricage van garens. In het blauw metalen doosje staan aan de rand ook de letters “L V”, maar in het midden de letters M F A. In die tijd waren de overnames of fusies ook al aan de orde. De schoonzoon van Louis Viarmé, die ook in de fabriek werkzaam was, nam begin 1900 de firma Michelet Fils Ainé over. En dus staan nu beide firma's op het blikje. Links onder een kartonnen doosje met als logo een paardenhoofd. Dit logo was gekozen omdat paarden door de firma als vervoermiddel werden gebruikt. Het logo behoorde toe aan de firma J T P F - dat staat voor Julian Thieriez Père et Fils. Deze firma is opgericht in 1852.Meer fusies in garenland
Na de eerste wereldoorlog gaat deze laatstgenoemde garenproducent fuseren met de 2 eerder genoemde firma's. De naam blijft J T P F, evenals het paardenhoofd logo. Het laatste kartonnen doosje heeft als merk C B met een kruis ertussen als logo. De garenfabrikanten die aan dit merk ten grondslag liggen zijn Cartier en Bresson die rond 1830 het bedrijf opgericht hebben. Hun logo staat ook op de bovenste 2 metalen blikjes. Het rechter blikje draagt daarnaast ook nog de naam van een Amsterdams garenmagazijn. Na een eeuw gaat Cartier Bresson ook fuseren met J T P F; wederom blijft het paardenhoofd als logo. De hier getoonde garendoosjes zijn nog voorzien van hun eigen naam en logo. Nog maar weinig mensen weten dat deze fabriek heeft bestaan.Laatste fusie met een bekende naam - DMC
In 1961 komt er nog een laatste fusie tussen garenfabrikanten. Hierbij is, naast JTPF, de firma D M C betrokken, een afkorting die staat voor Dollfus Mieg & Cie. Deze beroemde fabriek van garen en stoffen komt uit de Elzas (Noord-Oost Frankrijk) en opgericht in 1750. DMC had als logo een bel. De rede hiervoor is, dat er bij de fabriek een bel was die werd geluid wanneer de arbeiders moesten beginnen met werken en wanneer ze mochten stoppen. Soms kom je nog oud garen tegen waar op het bandje – dat het bolletje bijeen houdt - die bel staat. Na die fusie in 1961 wordt de firma naam D M C - maar toch weer met het logo van het paardenhoofd. Beide firma's wilden een deel van hun identiteit behouden en zo werd een mooi compromis gesloten.:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040746-1200x800.jpg.jpeg)
De ultieme luxe – kluwenbakjes van ivoor en parelmoer
De praktische kluwendoosjes met deksel waren waarschijnlijk gratis wanneer men meerder bolletjes garen kocht. Ze waren dan ook van goedkope materialen gemaakt als karton en blik. De luxueuze "pronkbakjes" daarentegen werden gemaakt van kostbare materialen. Bovendien werden ze eigenlijk altijd uitgevoerd zonder deksel, zodat de randen mooi versierd konden worden. Soms is dit ook het geval voor de bodem. Het ivoren kluwenbakje links op de foto heeft in de bovenrand een versiering van stalen nagels; deze techniek heet “clouté” en was rond 1800-1850 in de mode. Het andere ivoren bakje heeft een bodem van schildpad met als tekst: “Souvenir D'Amitié” – een blijk van vriendschap dus. Het derde kluwenbakje is gemaakt van 2 kleuren parelmoer.:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040777-600x400.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040782-600x400.jpg.jpeg)
Zilveren kluwenbakjes met mooie keuren
Er zijn ook prachtige zilveren kluwenbakjes, of mandjes, gemaakt. Het mooie is dat ze volledig gekeurd zijn omdat ze tot het groot zilver behoren. Daarom kunnen wij nu nog precies uitzoeken welke zilversmid in welk jaar het luxueuze kleinood heeft gemaakt. De 4 bakjes op de linker foto zijn gemaakt door zilversmid Jacobus van Wijk uit Amsterdam binnen een relatief korte tijdspanne; ze dateren allemaal tussen 1822 en 1831. Naast de eigen handel werkte Van Wijk ook voor de bekende firma Bennewitz en Bonebakker in Amsterdam. In de hier verkochte kluwenmandjes is dit winkelmerk ook als keur afgeslagen. Over deze belangrijke firma is een dik boek verschenen n.l.De werkmeesters van Bennewitz en Bonebakker met als ondertitel Amsterdams grootzilver uit de eerste helft van de 19de eeuw door Barend J. van Benthem . In dit boek wordt aandacht besteed aan de "breijmandjes" en "breijtobbetjes". De uitleg in het boek over de genoemde aanduidingen is dat de “tobbetjes” waarschijnlijk géén hengsel hebben, en de “mandjes” wel. Op de foto is dus 1 tobbetje te zien. Grappig is dat ditzelfde model, maar dan met hengsel, staat afgebeeld op blz. 540 in het genoemde boek. Zilversmid Van Wijk was niet alleen gespecialiseerd in naaigerei, hij maakte ook bestek zoals bijvoorbeeld mooie visscheppen, en ook grote stukken zoals soezenmanden. Hij was van vele markten thuis. Op de rechter foto staan 2 totaal verschillende bakjes; toch ze zijn beide gemaakt door dezelfde zilversmid Jan de Ruijter uit Amsterdam. Het ene bakje heeft een lage standring met daarboven cirkels. Het andere bakje heeft een hoge voet met in de zijkant een schildje voor de initialen van de eerste eigenaresse verder een versiering van uitgezaagde bladranken. Beide kluwenbakjes hebben het zelfde meesterteken, waarvan de contour een ruit is. Gewoonlijk werd deze ruit-contour gebruikt van ongeveer 1810-1814, de Franse tijd. De Ruijter heeft met dit meesterteken gewerkt tussen 1812 en 1818.Grote verschillen door Amsterdamse zilversmeden
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040930-600x400.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040919-600x400.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040785-600x400.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040779-600x400.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040836-600x400.jpg.jpeg)
:quality(80)/blog.zilver.nl/wp-content/uploads/2019/07/P1040788-600x400.jpg.jpeg)