Vanaf het begin van onze interesse voor antiek zilver hebben gravures en afbeeldingen onze aandacht getrokken. Deze afbeeldingen op antiek zilver vertellen een verhaal, geven inzicht in een tijd, laten liefdes zien maar ook de grote verliezen die mensen leden. Dit blog artikel zal langzaam groeien, iedere keer dat we een mooie gravering, afbeelding of tekst tegenkomen zullen we die met uitleg toevoegen.
De liefde, twee verstrengelde handen met een brandend hart
Inhoudsopgave
Op de foto een prachtige 17e eeuwse gravering op een huwelijkspenning. De afbeelding van de elkaar vastpakkende handen met het brandende hart is in alle eeuwen gebruikt. Het staat voor de bezegelde liefde, een teken van vertrouwen tot de dood en verder, we zien het vaak op de deksel van lodereindoosjes, gegraveerd op de achterzijde van de bak van een gelegenheidslepel en op knottekistjes en huwelijksmunten.
Er zijn ook afbeeldingen met twee brandende harten, het symbool van twee harten die aan elkaar verbonden worden.
Moederliefde
In een tijd waarin er nog geen antibiotica was en er veel ziektes heersten was het krijgen van kinderen en het gezond op laten groeien niet vanzelf sprekend. De kindersterfte maar ook het aantal moeders wat in het kraambed overleed was hoog. Moederliefde of moedergeluk was dan ook een veel voorkomende afbeelding op zilverwerk. De afbeelding bestaat altijd uit een moeder met een kindje op de arm of aan de borst en twee kinderen aan de rokken.
[su_row][su_column size=”1/2″ center=”no” class=””]
Gegraveerde afbeelding van moederliefde 17e eeuws.[/su_column][/su_row]
De terugkeer van de verspieders uit het beloofde land
De afbeelding van 2 mensen die een enorme druiventros dragen = de verspieders die door Mozes naar Kanaän, het land van melk en honing, werden gestuurd om het land te verkennen, ze keerden terug met tastbare bewijzen van de vruchtbaarheid van het beloofde land waaronder een zeer zware druiventros. Deze afbeelding zien we veel op antieke zilveren lodereindoosjes uit de 18e eeuw.
De afbeeldingen op antiek zilver zijn een interessant verzamelgebied.
De keeshond het symbool van de patriotten
In de 18e eeuw werd de keeshond in Nederland het symbool van de patriotten. De patriotten werden ook wel kezen genoemd, een soort scheldnaam die de patriotten zelf gebruikten als erenaam. De keeshond komen we veel tegen als bekroning van een roomlepel, strooilepel of van een pijpenwroeter.
De aanhangers van de patriotten wilden een eind maken aan de macht van de oranjes. De tegenstanders van de patriotten waren de Prinsgezinden, aanhangers van stadhouder Willem V, wiens portret we dan ook veel tegenkomen op deksels van zilveren doosjes. De aanhangers van beide partijen lieten hun politieke voorkeur dus ook zien op hun zilveren gebruiksvoorwerpen.
De slang en de staart etende slang
Veel voorkomende versiering op zilver is de slang. De slang zien we kronkelend langs bijvoorbeeld de dop van zilveren naaldenkokers of gegraveerd op de stelen van antieke zilveren confiturevorkjes. De slang komt ook voor met zijn staart in zijn bek zo vormt hij een cirkel zonder begin of eind. Ouroboros, de staart-eter symboliseert net als de kronkelende slang de eeuwigheid, de continuïteit van het leven. De slang zien we ook vaak terug in sieraden.
Het anker, symbool voor de hoop
Het anker is al eeuwenlang het symbool van de hoop waarom dat zo is daar zijn twee verschillende uitleggen over. Uitleg één verwijst naar het Christelijke geloof waar hoop en vertrouwen al eeuwenlang door het anker wordt gesymboliseerd. In combinatie met een kruis en een hart vormt het Hoop, Geloof en liefde.
Uitleg 2 komt uit de visserij waarbij het anker voor de vissers die in woest water terecht kwamen de enige hoop vormden in angstige tijden. De standvastigheid komt dan uit het feit dat het schip vast kwam te liggen door het anker.
Op de foto is een detail te zien van één zijkant van een zilveren montuur van een speldenkussen. De afbeelding laat een figuur zien die leunt/steunt op een anker = een afbeelding van de hoop.
Een figuur met een boek bij een zuil = het geloof
Het geloof wordt vaak afgebeeld met een kruis maar ook zoals op de afbeelding hierboven met een vrouw leunend/steun zoekend bij het bijbelboek. De afbeelding is een detail op de zijkant van een zilveren montuur van een antiek speldenkussen.
Het antieke zilveren speldenkussen is gemaakt door Pieter Schmitz te Leeuwarden in 1817. Het speldenkussen is gemaakt in de vorm van een hart met aan de ene zijde een afbeelding van de hoop en aan de andere zijde een afbeelding van geloof; hoop, geloof en liefde. Een cadeau van een verliefde man aan zijn vrouw?
De woorden hoop, geloof en liefde zijn afkomstig uit de bijbel in 56 na Christus schreef Paulus in Korinthe een brief met de tekst: ‘Ons resten geloof, hoop en liefde. Deze brief wordt bij huwelijken vaak voorgelezen tijdens de huwelijksceremonie.
De pelikaan, de opoffering
De pelikaan wordt vaak afgebeeld op zilveren hostiedoosjes zoals op dit bijzonder doosje van H.J.H. Meijers Ruijten uit Nijmegen gemaakt in 1950. Op de deksel is een prachtige afbeelding van een pelikaan te zien in emaille. De pelikaan is hier het symbool van de opofferingsgezindheid van Christus die zich opoffert voor de mens.
Geometrie, de tijd
Afbeelding van de geometrie op een zilveren tabaksdoos gemaakt in Amsterdam in de 18e eeuw door Jacobus de Gilde.
Zilveren tasbeugel gemaakt in Friesland door Johannes Feddema te Leeuwarden rond 1780 met de afbeelding van de Verloren Zoon.
In het midden van deze zilveren tasbeugel een afbeelding van een Patriotisch symbool de frygische vrijheidsmuts op muts gemaakt in Schoonhoven anno 1795.
Antieke zilveren snuifdoos met op de deksel de bijbelse voorstelling van Abrahams offer gemaakt in Amsterdam anno 1779.
Antiek zilveren lodereindoosje gemaakt door Hendrik Nijman te Kampen met op de deksel een allegorische voorstelling van de standvastigheid.
Afbeelding uit het boek Genesis, ‘De ladder van Jakob’ op een 17e eeuwse zilveren avondmaalsbeker gemaakt in Harlingen.
Afbeelding ‘Het bedrog van Esau”.
Wordt vervolgd
Lees ook;
Victoriaanse sieraden een eerbetoon aan Koningin Victoria
Bekijk, lees en geniet ook;
van het blog over antiek goud en zilver van Dirk Jan Biemond, conservator van het Rijksmuseum te Amsterdam
Ik bezit een medaille 3cm diameter aan de enig kant denk ik een jonge pelikaan met een korte bek en de vleugels gespreid de ommezijde een visser met een anker juist onder de muts.