Op zoek naar een uniek cadeau dat jarenlang mee zal gaan? Een blijvend cadeau waar je indruk mee maakt en waarmee je aan de ontvanger laat zien dat hij of zij bijzonder voor je is? Of jezelf verwennen met een sfeermaker voor op je tafel of in de woonkamer? Overweeg dan eens om een zilveren kandelaar aan te schaffen. Dit is een duurzaam product dat met grote zorg wordt gemaakt.
Het is een enorme aanwinst voor elk interieur en versterkt daarnaast ook de sfeer in huis. Wat is er nou mooier om je kaarsen in te branden dan een mooie zilveren kandelaar? Er is een grote variatie aan deze kandelaars beschikbaar, zowel in traditionele als meer moderne stijlen. Het is zodoende altijd de moeite waard om eens in ons assortiment te kijken wat we allemaal op dit gebied voor je klaar hebben staan bij Zilver.nl.
De eerste kaarsen werden heel lang geleden gemaakt
Inhoudsopgave
We nemen je even mee terug in de tijd om je meer te vertellen over waar kandelaars eigenlijk vandaan komen en wat de geschiedenis hiervan is. We gaan daarvoor helemaal terug naar de 6e of 7e eeuw voor Christus, naar een volk dat de Etrusken heette. Dit volk stond er om bekend dat ze ambachtelijke producten maakten van hoge kwaliteit. Het waren deze Etrusken die een nieuwe oplossing zochten om in het donker een ruimte te kunnen verlichten. Deze oplossing was de kaars. Het was een product dat al snel aan populariteit won en dat ook door de Romeinen werd overgenomen. Het Romeinse/Latijnse woord voor kaars is candela. Deze kaarsen van vet of was walmden en dropen vreselijk. In de middeleeuwen ontstond er zelfs een kaarsenmakersgilde.
Dat het gebruik van deze kaarsen niet ongevaarlijk was blijkt wel uit de memories van Marie Antoinette die schreef: “ik genoot van het banket en het bal dat erop volgde. De enorme balzaal was verlicht met vijfendertighonderd kaarsen, en men vertelde mij dat achthonderd brandweerlieden doorlopend met natte sponsen aan het werk waren om de weg spattende vonken van de kaarsen te doven”.
Pas na 1800 werden er betere soorten kaarsen gemaakt van stearine met een katoenen pit. Deze kaarsen waren kostbaar en niet voor iedereen te betalen. In de 19e eeuw ging men kaarsen maken van paraffine wat veel goedkoper was dan bijvoorbeeld bijenwas of vet.
De eerste zilveren kandelaars
Voor deze kaarsen waren natuurlijk standaards nodig, waar de kaars ingezet kon worden. Parallel aan de kaarsenindustrie ontstond er zo een nieuw ambacht; het maken van kandelaars. Deze werden gemaakt van steen, brons, hout of koper. Vanaf de 17e eeuw werden er ook kandelaars van zilver gemaakt. Zilversmeden konden al hun vakmanschap kwijt in dit veelal grote stuk zilver.
In de tweede helft van de 17e eeuw stijgt de welvaart en wordt er steeds meer zilver gebruikt in de huizen. Er werden kandelaars gemaakt voor op de eettafel, voor in de zitkamer maar ook als onderdeel van een toiletstel of verwerkt in een inktstel. Ook kerken waren groot afnemers van zilveren kandelaars. Niet onbelangrijk, dit waren ook kandelaren die heel lang meegingen. Hier zijn ook heden ten dage nog wel prachtige exemplaren van terug te vinden!
Antieke zilveren kandelaars zijn zeer geliefd bij liefhebbers en verzamelaars. Niet verwonderlijk als je deze mooi gemaakte stukken handwerk op je gemak bekijkt.
Opbouw van een goede kandelaar
Het moge duidelijke zijn dat een goede kandelaar wel aan een aantal voorwaarden moet voldoen voordat deze gebruikt kan worden. Hij moet bijvoorbeeld stevig staan. Een kandelaar die wiebelig is kan een gevaarlijke situatie opleveren, daar zit niemand op te wachten! Een goede voet is dan ook onmisbaar. Maar dat geldt eigenlijk ook voor de kaarsenhouder. Als deze bijvoorbeeld te breed is kan de kaars alsnog los komen te staan, terwijl een te smalle houder het moeilijk maakt om een kaars goed neer te zetten.
De oudste kandelaars hadden meestal een voet die ook als vetvanger diende. Latere types kregen verdikkingen, ringen en knopen als versiering. De 17e en 18e eeuwse zilveren kandelaars werden heel zwaar uitgevoerd en hadden een brede, zware voet zodat de kandelaars stevig bleven staan. De eind 18e begin 19e eeuwse kandelaars hadden vaak een smallere voet. Om er voor te kunnen zorgen dat de kandelaar toch stevig zou blijven staan, werd de voet gevuld met hars, lood of gips en dat werd afgesloten met een plankje met stof. In de loop van de eeuwen zijn de kandelaars kleiner en lager geworden wat een stevig gevulde voet noodzakelijk maakt.
Een zilveren kandelaar bestaat doorgaans uit:
- een voet
- een schacht, colom, stam of buis allemaal benamingen voor het middenstuk
- de kaarsenhouder
- de bobéche = de losse vetvanger die je tegenwoordig niet meer zo vaak bij een kandelaar ziet omdat de moderne kaarsen veel minder druipen en de vetvanger dus overbodig is geworden. De bobeches werden bij kandelaars gemaakt vanaf ongeveer het midden van de 18e eeuw.
De verschillende soorten kandelaars
Zoals je ongetwijfeld wel weet zijn er heel wat verschillende soorten kandelaars te krijgen. We hebben natuurlijk de bekendste, de één lichts kandelaar, waarvan iedereen er wel een paar thuis heeft staan en die ook in heel veel verschillende ontwerpen, stijlen en uitvoeringen te vinden zijn, maar er is meer. De soorten kandelaars op een rij;
- kandelaar = een 1 lichts of 1 pitter
- kandelaber = een kandelaar met meerdere armen
- blaker = een kandelaar op een schotel met een draagoog, deze werd veelal gebruikt om mee door het huis te lopen en op het nachtkastje neer te zetten
- wandkandelaars of wandblakers deze werden in de hal of naast de haard gehangen om de ruimte te verlichten
De zilversmeden konden en kunnen zich artistiek en ambachtelijk behoorlijk uitleven met al die verschillende soorten kandelaars. In de 18e en begin 19e eeuw werden er veel grote sets kandelaars gemaakt. Set van 6 of 12 kandelaars soms met bijpassende kandelabers zijn geen uitzondering. Ook nu maakt onze zilversmid nog kandelaars in verschillende hoogtes die bij elkaar passen ook met kandelabers. In ons assortiment kom je heel wat verschillende uitvoeringen tegen, waarvan we zeker weten dat er ook wel één tussen zit die jou persoonlijk aan zal spreken!
Verandering van functie
De kandelaar was vroeger een item dat in elk huis volop gebruikt werd. Waar de kandelaar tegenwoordig vooral op tafel komt voor een gezellig etentje of een feestje, daar was hij vroeger één van de belangrijkste bronnen van licht. In de 18e eeuw waren zilveren kandelaars zelfs de belangrijkste lichtbronnen in het huis van welgestelden. Dit werd logischerwijs minder naarmate er na 1850 andere bronnen van licht kwamen. Petroleumlampen bijvoorbeeld, of gaslicht.
Kandelaren werden steeds minder belangrijk, maar werden toch nog steeds gebruikt. Zilveren kandelaars gemaakt tussen 1850 en 1900 zijn hierdoor schaarser dan 18e eeuwse kandelaars. Pas aan het begin van de 20ste eeuw kreeg de zilveren kandelaar zijn nieuwe functie als sfeermaker. Een kandelaar in je huis ziet er nu eenmaal mooi uit en daar waren de mensen zich toen ook al van bewust. Zo veranderde de functie van de kandelaar. Het was niet langer meer een echt noodzakelijk gebruiksobject, maar een sfeerversterker. En natuurlijk zijn er nog steeds genoeg gelegenheden om die mooie kandelaar met een fijne kaars te gebruiken als lichtbron!
Hoe wordt een kandelaar van zilver gemaakt?
Het maken van zilveren kandelaars is vakwerk. Zo moet er bij het maken van elke kandelaar, of het nu een standaard kandelaar van zilver, kolomkandelaars of een blaker is, goed worden gekeken welke handelingen er allemaal verricht moeten worden. Onze zilversmid maakt hiervoor gebruik van traditionele mallen. Vaak zijn het mallen die al een vele decennia worden gebruikt.
Het forceren van een zilveren kandelaar
De kandelaars die we bij Zilver.nl verkopen worden gemaakt door een ambachtelijke forceerder. Zilver forceren werd vroeger al gedaan, men had toen nog geen elektriciteit en er moest dus iemand zwengelen om het forceren mogelijk te maken. Weer later werd dit gedaan met een stoommachine die meerdere forceerders van draaiende machines kon voorzien. Na de komst van elektriciteit werd dit een stuk makkelijker.
Bij het forceren wordt een plaat zilver door middel van allerhande gereedschappen in de juiste vorm vervormd. De te forceren mal van hout of staal wordt op een machine vastgezet door middel van het schroefdraad wat aan de binnenzijde van mal zit. Een vlakke plaat zilver wordt over de mal geforceerd met behulp van forceerstalen. Forceerstalen zijn allemaal verschillende handgemaakte gereedschappen, stokken met een puntstaal, platstaal of rondstaal. Zo wordt de zilveren plaat geforceerd.
Het is nauwkeurig werk aan een machine die 1500 toeren draait. Dit vraagt om groot vakmanschap, kennis en ervaring. De zilversmid maakt zichzelf met leren banden vast aan de machine. Dit doet hij om meer grip, kracht en houvast te hebben. De zilveren plaat moet goed gecentreerd in de machine geplaatst worden. De basis wordt aan de punt aangelegd. Het materiaal moet gelijkmatig over de mal heen verzet worden anders gaat het klappen of scheuren. Met de verschillende forceerstalen wordt de vorm in het zilver gemaakt. Het zilver gaat ondanks alles toch zijn eigen weg en moet na het forceren bijgewerkt worden. Door de flinke dikke zilveren plaat waar onze zilversmid mee werkt is het forceren extra zwaar maar de zilveren voorwerpen worden hierdoor zo stevig dat je ongevuld op kunt gaan staan zonder dat het item in elkaar zakt!
Het vorm van de kandelaar moet stevig en keihard zijn
De vorm gaat hierna in een holle mal en wordt met een tang vastgezet zodat je een felsrand naar binnen krijgt. Hoe meer vorm er aan de kandelaar zit hoe makkelijker het is om hem keihard te krijgen. De vorm bepaalt dus mede de sterkte/kracht van het product. Je begrijpt dat dit een heel precies werkje is, zeker als je er voor wilt zorgen dat meerdere kandelaars ook echt exact op elkaar lijken. Over het algemeen gebruikt de forceerder hier verschillende deelmallen voor. Het kan zelfs wel zo zijn dat hier maar liefst 10 verschillende mallen voor worden gebruikt. De resultaten die je hier per mal uit krijgt moeten dan heel voorzichtig en zorgvuldig aan elkaar worden gefelst, gesoldeerd en met fijn schuurpapier geschuurd. Vaak wordt een kandelaar 4 keer gepolijst steeds met iets meer glans. Hoe gladder een voorwerp is hoe moeilijker en hoe meer werk het is om het helemaal glad en strak te krijgen.
Het maken van de zilveren buis
Het maken van de schachten of buizen is een werk op zich, deze moeten gegloeid, geknipt, gebogen, gesoldeerd, geslepen en afgestoken worden. De soldeernaad moet onzichtbaar gemaakt worden en de buis moet heel stevig en recht zijn.
Het vullen van de voet
Werden kandelaar vroeger gevuld en afgesloten met gips of hars en een plankje met vilt, tegenwoordig worden ze gevuld met gips en daarna afgesloten met kunsthars. Het oude hars had een lage smelttemperatuur wat niet bestand is tegen onze hete water van tegenwoordig, kunsthars heeft een hoge smelttemperatuur. Werd vroeger het vilt nat na het schoonmaken van de kandelaar en kwamen er door het vocht kringen op tafel dat is tegenwoordig niet meer zo want het kunsthars kan onder de kraan gehouden worden en weer droog gemaakt. Deze kunsthars is een duur materiaal wat ook nog eens zeer moeilijk netjes te verwerken is.
Het maken van een mal
Een mal is een bijzonder kostbaar gebruiksproduct. Het kost veel tijd, geld en moeite om er één te maken, vandaar ook dat ze vaak decennia worden gebruikt bij het produceren van de mooiste kandelaars. De zilversmid die voor ons werkt maakt zelf ook nog wel eens mallen, maar beschikt daarnaast ook over een groot aantal oude mallen om kandelaars mee te maken.
De vierkante voet
Speciale aandacht gaat dan nog uit naar de voet. Wordt deze vierkant of rond? Over het algemeen is een kandelaar met een vierkante voet duurder, aangezien het een stuk ingewikkelder is om een scherp, mooi vierkant te maken van zilver dan een cirkel. Alhoewel onze smid natuurlijk allebei tot in de puntjes beheerst! De vierkante voeten worden uit een ronde plaat geforceerd, dan uitgegloeid en daarna onder hoge druk geperst. Het persen gebeurd in een drukpers met 80 ton druk. Dit wordt in drie keer gedaan de eerste keer met een flauw rubber en daarna steeds scherper. Na het persen moeten de scherpe randen bijgezaagd worden. Aan de vierkante voet alleen zit al minimaal 2 uur werk door het vele schuren, vijlen, borstelen en het zetten van de strakke hoeken. Onze zilversmid zegt dat het maken van vierkante voeten ‘gruwelijk’ veel werk is!
Van 1 lichts naar meer lichts, een prachtig ontwerp
Onze zilversmid heeft grote zilveren kandelaar ontwikkeld met schroefdraad in de kaarsenhouder zodat de kandelaar als één, drie of vijflichts gebruikt kan worden. Het schroefdraad ontwikkelen, in een kaarsenhouder, wat stevig genoeg is om de massieve zilveren armen te bevestigen is weer een mooi stukje vakwerk. De armen van de opzetstukken zijn van massief zilver en zijn gesmeed, eerst roodgestookt zoals vroeger, en dan met de hamer tegen staal gesmeed. De armen worden zo keihard door het vervormen. Een prachtig eigen ontwerp!
Van de grootste naar de kleinste zilveren kandelaar
Van de grootste zilveren kandelaar naar iets kleins maar heel fijn en bruikbaar. Onze zilversmid maakt ook zilveren waxinelichthouders glad of met een vlindertje. Een kleinnood, een zeer geliefd cadeau.
In onderdelen naar de Waarborg voor Goud en Zilver voor de zilverkeuren
De zilveren kandelaars gaan in halve delen naar de waarborg voor Goud & Zilver om van zilverkeuren voorzien te worden. Na terugkomst gaat de zilversmid ze in elkaar zetten, vullen en volgt de laatste hoogglans polijst behandeling en kunnen ze op weg naar de etalage en uiteindelijk naar de klant.
Wat voor zilveren kandelaar wil je kopen?
Als je zilveren kandelaars wilt kopen, dan raden we je aan om gewoon eens op je gemak een kijkje te komen nemen in ons assortiment. Hier vind je namelijk een groot aantal verschillende kandelaars in meerdere verschillende soorten en stijlen. Er zijn kleine zilveren kandelaartjes die ook mooie door elkaar en bij elkaar neergezet kunnen worden. Het is maar net hoeveel ruimte je hebt voor de kandelaar, of hoeveel je uit wil geven voor een leuk, memorabel cadeau. En zit de kandelaar van je dromen er niet bij neem dan contact met ons op want er zijn vele mogelijkheden.
Geef een zilveren kandelaar cadeau
Iedereen vindt het mooi om een kandelaar als cadeau te krijgen. Het is ook een geliefd cadeau bij bruidsparen, een kandelaar staat garant voor jarenlang sfeervol eten bij kaarslicht! Zeker als dit zo’n mooie, duurzame zilveren kandelaar is van Zilver.nl! Deze kun je nog personaliseren door er een naam of boodschap in te laten graveren. Zo wordt die kandelaar nog meer bijzonder dan hij natuurlijk al was. Als jij een kandelaar als cadeau geeft, dan geef je niet zomaar een presentje. Een kandelaar die op ambachtelijke wijze van zilver is gemaakt, gaat namelijk heel lang mee. Het is een stuk dat van generatie op generatie doorgegeven kan worden. Je ziet, dan is het wel heel belangrijk dat je een kandelaar uitkiest waar je ook echt honderd procent tevreden mee bent! Je kunt onze kandelaars online bekijken, je bent natuurlijk ook welkom in onze winkel. Hier laten we je de mooiste kandelaars in het echt zien en spreken we alle mogelijkheden met je door. Zo ben jij er helemaal van overtuigd dat die prachtige, traditionele kandelaar jarenlang een prominente plek in je huis verdient!
Onderhoud van een zilveren kandelaar
Het goed onderhouden van een zilveren kandelaar is heel makkelijk, hoe vaker u ze gebruikt des te mooier ze blijven. Af en toe met een zachte doek opwrijven en 1x per jaar poetsen met zilverpoets is meer dan voldoende. Om de kaars stevig in de kaarsenhouder te plaatsen zijn er van Bolsius aluminium passingen te koop waarmee je zonder de houder te beschadigen de kaars stevig kunt vastzetten. Zit er toch kaarsvet aan de kandelaars ga dan NIET met een scherp voorwerp in de houder peuteren! De moderne zilveren kandelaars, die met kunsthars zijn gevuld, kunt u gewoon onder de hete kraan houden om ze schoon te maken. Bij antieke zilveren kandelaars kunt u alleen de kaarsenhouders onder de kraan houden als ze gevuld zijn met hars en afgesloten zijn met stof.
Nog een waarschuwing!
Zilveren kandelaars zijn kostbaar maar gaan lang mee en behouden hun waarde. Ga daarom bij de aanschaf van kandelaars voor kwaliteit! Er werden en worden zilveren kandelaars gemaakt waarvan bijvoorbeeld de bodem ook is dicht gemaakt met zilver zodat u niet kunt zien hoe dun het zilver is! Dit zijn veelal met sterling gemerkte kandelaars die dan worden verkocht als prachtig 1e gehalte zilver, maar dit zilver is zo dun als de deksel van een sardineblikje! Er zijn kandelaars gemaakt gevuld met beton om ze zwaar te laten lijken, dit kan er nooit meer uit om de kandelaar te restaureren. Laat u daarom bij de aanschaf van zilveren kandelaars adviseren door iemand met kennis van zaken en kies voor een mooi gemaakt stel kandelaars waar u avond aan avond plezier aan zult beleven.
Lees ook;
Zilver servies Versailles Bolpas
Zilveren fotolijsten voor al je dierbare momenten
Bekijk ook onze collectie;