Home Sweet Home

Terug van vakantie, waarderen we ons thuis net even meer. Ook zilveren bestek heeft graag een eigen plekje.

Eenmaal thuis van vakantie genieten we even bewust van ons eigen stekkie; niets ligt zo lekker als je eigen bed. Ook zilveren bestek heeft graag een eigen, vaste plek. Een blog over cassettes, étuis en meer goede opbergplekken voor tafelzilver.

Zacht

Zilver is een zacht materiaal. Dit maakt zilveren bestek kwetsbaar. Zilveren bestekdelen zijn maar deels gemaakt van zilver; 1^e gehalte zilver bevat 92.5% echt zilver, 2^e gehalte zilver zo’n 83.5%. De bijgemengde metalen zorgen ervoor dat bijvoorbeeld een vork stevig genoeg is om mee te prikken. Maar de oppervlakte van zilveren bestek blijft gevoelig voor krasjes. Stapeltjes bestek die heen-en-weer liggen te rollen in een lade krijgen naar verloop van tijd vele kleine krasjes. Dit maakt het zilveren bestek dof. Dit is wel weg te polijsten, maar dat kost een lieve duit. Veel handiger is het om de étuis te blijven gebruiken waarin het zilver ooit  nieuw werd gekocht. En als dat er niet meer is, dan zijn er prima alternatieven

Alles een eigen plekje

Eigenlijk werden zilveren bestekdelen – zowel couverts als schepwerk – nauwelijks ‘los’ verkocht. In de catalogi van de grote zilverfabrieken uit de vorige eeuw staan dan ook alle delen te koop – in een étui. Voor bijvoorbeeld een huwelijk kon de gulle gever naar de plaatselijke juwelier gaan om een dozijn taartvorkjes te kopen – in een étui. Of een dozijn mokkalepels, of een stel sauslepels of groentelepels, of één stuk in een étui als een aardappellepel, soeplepel of taartschep. In het étui had ieder stuk een vaste plek, zodat heen-en-weer schuiven en krassen niet mogelijk waren.

Een grotere uitvoering van een étui is een houten cassette. Dit is meestal een ‘doosmodel’ met één of enkele bakken als laden. Soms werden de cassettes compleet met onderstel geleverd. De zilverfabriek maakte deze cassettes zo dat ze geheel in stijl met de eetkamer werden geleverd. Ook was het mogelijk laden deels ‘leeg’ te laten voor toekomstige aankopen. Daarnaast kon ruimte gemaakt worden voor broodmanden of theeserviezen. Alle zilver lag goed verzorgd en overzichtelijk bij elkaar op een vaste plek.

Een tussenmaatje zijn deze prachtige antieke houten bestekkisten. Ze werden bovenop het buffet gezet. Eenmaal open zag je duidelijk de rijkdom van de gastheer en -vrouw. Dit type bestekkisten is alleen gemaakt voor couverts, soms zelfs alleen voor messen. Dienbestek kwam hier niet in voor. Het zilveren bestek stond rechtop in dit type bestekkist.

Andere tijden

Mooie plaatjes bij mooie praatjes zal je denken, wie heeft er nu nog de ruimte voor dit soort meubelstukken? Bovendien, wat gebeurt er met het zilver bij het verdelen van de erfenis van bijvoorbeeld je grootouders? Twaalf grote en twaalf kleine couverts zijn wel erg veel, dus worden ze opgedeeld onder de kinderen. Hetzelfde lot ondergaan de taartvorkjes, de koffie- en de theelepels etc. Voor je het weet hebben de kleinkinderen niet meer dan een paar verweesde zilveren theelepels in de keukenla slingeren. De grote bewaarcassettes zijn dan al lang opgegeven.

Veel van deze bestekcassettes zullen bij het grof vuil zijn gezet, slechts enkele exemplaren hebben het overleefd. Hierbij enkele prachtige voorbeelden uit de collectie van Old Memories. Links een Duitse kast, die op iedere lade een labeltje heeft zitten dat vermeldt welke bestekdelen erin te vinden zijn. Het is een prachtig houten kast met marmeren afdekplaat. En inderdaad helemaal leeg. Op de rechterfoto een cassettemeubel waarvan de bovenkant opklapt om de bovenste bak te laten zien. De twee deurtjes aan de voorkant draaien open en geven toegang tot nog vier lades. Het geheel staat op een bijpassend tafeltje. Ook deze bestekcassette is helemaal leeg…

Passend model

Met de enorm diverse collectie zilver zou het simpel zijn de cassettes weer te vullen zou je denken. Helaas, zo zit dat niet 

De cassettes zijn precies op maat gemaakt voor een bepaald bestek model. In dit geval kan je zien dat het een puntig model betreft; de zilveren soeplepel en groentelepel die er nu even voor de vorm inliggen passen niet – ze zijn te hoekig. Met flink puzzelen en passen is er vast een model te vinden dat wel goed past – maar even een oude bestekcassette vinden bij uw bestekmodel is dus niet zo eenvouding. Om uw zilveren bestek toch in goede conditie te houden zijn er ook andere oplossingen. Ofwel u beplakt een lade uit het dressoir met groen vilt, en plakt er blokjes op die de verschillende bestekdelen vast houden. Ook dit is puzzelen want ieder type bestekonderdeel heeft zo’n beetje een eigen vorm blokje. Wanneer u voornamelijk couverts heeft, dan is een flanellen bestekhoes een handige optie

De verschillende couvert-onderdelen worden in kleine zakjes in de bestekhoes geschoven. Dan wordt de andere helft van de flanellen lap over de bestekdelen gevouwen, en het geheel wordt opgerold en vastgestrikt met een lint. De zilveren bestekken komen zo niet met elkaar in aanraking.

Misschien een mooi klusje voor de naderende Herfst….? Wanneer al uw zilver netjes gepoetst in de bestekla of bestekhoes ligt, dan heeft u straks met het dekken voor het Kerstdiner minder werk. Nu de dagen worden merkbaar korter worden, komen de Feestdagen langzaam weer in zicht…